Yeni politik dönem

Yeni politik dönem

20 Kasım’da Kazakistan’da olağanüstü cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. Bu konu şu anda hem ülkenin kendisinde, hem de siyaset alanında uluslararası uzmanlar olan meslektaşlarımın camiasında hararetle tartışılıyor.

Resmi toplantılardan birinde Kazakistan’daki durumu tartışırken, 2022’nin bu ülke için gerçekten bir dönüm noktası olduğu sonucuna vardık: darbe girişimi, tüm iktidar çizgisi boyunca tektonik kaymalar başlattı. Bütün bu olaylar, halk tarafında reformlara büyük ilgi uyandırdı ve Başkanın ana konuşmasından – yıllık Mesajdan yüksek beklentilere neden oldu.

Sistemi demokratikleştirmeyi amaçlayan ulusal referandum sırasında halihazırda kabul edilen çok sayıda Anayasa değişikliğiyle birlikte, K.Tokayev’in Mesaj’da dile getirdiği girişimlerin Kazakistan halkına ilham verdiği söylenebilir. En çok ses getiren ve en çok tartışılanlar arasında – Cumhurbaşkanının görev süresinin yeniden seçilme hakkı olmaksızın 7 yıllık bir dönemle sınırlandırılması ve bunun sonucunda erken seçimin yapılması yer alır.

‘7 yıl – herhangi bir iddialı programın uygulanması için yeterli bir süredir.’ Cumhurbaşkanı, Kazakistan vatandaşlarına hitaben konuşurken, ‘Başkanlık görevinin bir dönemle sınırlandırılması, Devlet Başkanının ulusal kalkınmanın stratejik görevlerini çözmeye azami ölçüde odaklanmasını sağlayacaktır’ diye kaydetti.

Onun tarafından önerilen anayasal hukuku, geçmişin gösterdiği gibi, süper başkanlık otoriter yönetimine yol açan gücün tekelleşmesi risklerini önemli ölçüde azaltacaktır.

Yedi yıllık cumhurbaşkanlığı dönemi, ülkenin siyasi sisteminin demokratik reformunda, yani demokrasi ilkelerinin güçlendirilmesi, şeffaflığı, hesap verebilirliğin sağlanması ve verimliliğinin artırılması gibi büyük ölçekli değişikliklerin uygulanmasını mümkün kılacaktır.

Tüm bunların dışında, sürenin sınırlandırılması – iyi bir motive edici güçtür: her başkan adayı, faaliyetlerinin tüm yönlerini yedi yıl boyunca planlı bir şekilde özenle tahsis edecek ve seçilen cumhurbaşkanı, tek seçildiği döneminde ülke için mümkün olduğu kadar çok şey yapmaya ve getirmeye çalışacaktır.

Yeni cumhurbaşkanlığı sistemi, siyasi istikrarı artıracak, Kazakistan’ın sosyal yapı modelinin sürdürülebilirliğini güçlendirecek. Tek seferlik cumhurbaşkanlığı kuralının kabul edilmesi halinde Kazakistan’da yeni bir siyasi dönemin başlayacağı doğru olarak belirtilmektedir. Sonuç olarak, 2023’ün ortasına kadar, tüm ana siyasi kurumlar yeniden başlatılacak ve güncellenecektir: Cumhurbaşkanı, Parlamento, Hükümet.

Pek çok kişi, bu seçimlerin K.Tokayev’in kendisi ile ‘Eski Kazakistan’ arasındaki bağı tamamen koparmaya yardımcı olacağını, halkın desteğini tam da şimdi alacağını ve ortaya konan tüm reformların uygulanmasının uzun zaman alacağını iddia ediyor –intikam almak isteyenlerin geri dönmesini önlemek için böyle bir önleyici tedbir alındığını söylemektedir. Aynı zamanda, erken cumhurbaşkanlığı seçimleri siyasi rekabeti yoğunlaştırmaya ve siyasi derneklerin sayısını artırmaya yardımcı olacaktır.

Şimdi bile, 2022 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Kazakistan’ın siyasi hayatında önemli bir tarihi olay olacağını söylersek abartmış olmayız. Her şeyden önce, K.Tokayev’in iddialı hedefinin – herkese açık rekabet ve herkes için eşit fırsatlara sahip bir Adil Kazakistan inşa etmek olduğu için – şimdi, ülkede meydana gelen değişiklikleri analiz ederken, oldukça gerçekçi olduğu kanısına varılabilir.

Fotoğraf: akorda.kz